Εργαστήριο Ανόργανων Υλικών (ΕΑΥ), Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών & Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ), Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ)

Το Εργαστήριο Ανόργανων Υλικών (ΕΑΥ) είναι ένα από τα 7 εργαστήρια του ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ. Το ΕΚΕΤΑ αποτελεί ένα από τα κορυφαία ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και βρίσκεται μέσα στη λίστα με τους TOP-20 ερευνητικούς φορείς της Ε.Ε. στην προσέλκυση πόρων από ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά προγράμματα. Αποστολή του ΕΚΕΤΑ είναι η διεξαγωγή βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας με έμφαση στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών με ιδιαίτερο βιομηχανικό, οικονομικό και κοινωνικό ενδιαφέρον. Το ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ έχει συμμετάσχει επιτυχώς σε περισσότερα από 200 ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα, με συνολικό προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 50 M€, μέσω συνεργασιών με πάνω από 95 πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα και πάνω από 165 επιχειρήσεις/βιομηχανίες στην Ελλάδα, Ευρώπη και παγκοσμίως. Το ΕΑΥ διεξάγει εστιασμένη έρευνα στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας των ανόργανων υλικών με στόχο την ανάπτυξη νέων υλικών για προϊόντα και καινοτόμες εφαρμογές και αποτελεί, μετά την ίδρυσή του το 2001, ένα από τα επτά εργαστήρια του ΙΔΕΠ. Tο εργαστήριο καταλαμβάνει χώρους συνολικής έκτασης περίπου 250 τετραγωνικών μέτρων στο ισόγειο και υπόγειο της Α' Πτέρυγας των κτιριακών εγκαταστάσεων του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Παρέχει 10 θέσεις απασχόλησης (1 κύριος ερευνητής, 1 λειτουργικός επιστήμονας, 2 συνεργαζόμενα μέλη ΔΕΠ, 4 κατόχους διδακτορικού και 2 κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών ως ερευνητικό προσωπικό) ενώ παράλληλα παρέχει δυνατότητες εκπαίδευσης σε προηγμένα επιστημονικά πεδία σε έναν σημαντικό αριθμό προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Από το ευρύ φάσμα των ανόργανων υλικών το ΕΑΥ εστιάζει τις δραστηριότητές του στα κεραμικά υλικά (οξείδια ή μίγματα οξειδίων των μετάλλων) και συγκεκριμένα σε μαγνητικά, διηλεκτρικά, πιεζοηλεκτρικά κεραμικά για εφαρμογές μικροηλεκτρονικής ή αισθητήρων, υλικά κεραμικών μεμβρανών μικρο- ή νανοπορώδους δομής για διαχωρισμούς υγρών ή αερίων μιγμάτων, καθώς και υλικά με οξειδοαναγωγικές ιδιότητες για καταλυτικές εφαρμογές και παρασκευή συμπαγών μεμβρανών. Πιο συγκεκριμένα η τεχνογνωσία έγκειται στην κατανόηση του ρόλου των χημικών και μορφολογικών ιδιοτήτων στην συμπεριφορά των υλικών, καθώς και των μηχανισμών μέσω των οποίων οι λειτουργικές παράμετροι της διεργασίας σύνθεσης επηρεάζουν τα χημικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά των υλικών.

Συμβολή στο Έργο

Ένας από τους επιμέρους στόχους του έργου είναι η ανάπτυξη υλικών με υψηλή ιοντική και ηλεκτρονιακή αγωγιμότητα αλλά και κατάλληλα διαμορφωμένο πορώδες, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν ως πορώδεις μήτρες για την παρασκευή σύνθετων μεμβρανών με υψηλή διαπερατότητα και μηχανική αντοχή. Η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Ανόργανων Υλικών έχοντας ασχοληθεί ενεργά την τελευταία δεκαετία με την παρασκευή και δοκιμασία μεμβρανών για το διαχωρισμό αερίων, όπως και με την ανάπτυξη υλικών που διαθέτουν υψηλή ιοντική και ηλεκτρονιακή αγωγιμότητα, θα αναλάβει τις επιμέρους δράσεις που αφορούν την ανάπτυξη των προαναφερθέντων υλικών. Αναλυτικότερα, στα πλαίσια της Δράσης 1.2 το ΕΑΥ θα ασχοληθεί με τη σύνθεση και τον φυσικοχημικό χαρακτηρισμό υλικών με αγωγιμότητα ιόντων οξυγόνου ή και μικτή αγωγιμότητα. Οι πορώδεις μήτρες, θα παρασκευασθούν με τα κεραμικά υλικά που θα συντεθούν και με μεταλλικά υλικά. Θα διερευνηθεί η επίδραση διαφόρων παραμέτρων στη δημιουργία του κατάλληλου πορώδους και στη μηχανική αντοχή των υλικών. Επίσης, θα μελετηθεί η επίδραση διαφόρων παραμέτρων κατά την προσθήκη στα έτοιμα δοκίμια-μήτρες, του μίγματος ανθρακικών αλάτων στη βέλτιστη πλήρωση των πόρων της μήτρας. Οι μεμβράνες θα χαρακτηριστούν για τον προσδιορισμό των κρυσταλλικών φάσεων με XRD, την ειδική επιφάνεια και το πορώδες με φυσική ρόφηση αζώτου και κυρίως για την μορφολογία τους με ηλεκτρονική μικροσκοπία σάρωσης σε συνδυασμό με μικροανάλυση ακτινών Χ (SEM-EDS). Για την αξιολόγηση των μεμβρανών θα πραγματοποιηθούν στα πλαίσια της Δράσης 2.2 μετρήσεις ιοντικής και ηλεκτρονιακής αγωγιμότητας των σύνθετων μεμβρανών σαν συνάρτηση της θερμοκρασίας, στην περιοχή από θερμοκρασία περιβάλλοντος έως και την επιθυμητή θερμοκρασία λειτουργίας (700-950°C) και της μερικής πίεσης οξυγόνου από 10-3 atm έως 1 atm, με χρήση φασματοσκοπίας εμπέδησης. Η διαπερατότητα και η εκλεκτικότητα των μεμβρανών θα δοκιμασθούν σε συνθήκες λειτουργίας (θερμοκρασία 700-950°C, χαμηλή μερική πίεση οξυγόνου και πρότυπη τροφοδοσία που εξομοιώνει τη σύνθεση των καυσαερίων), στην ειδική συσκευή που υπάρχει στο ΕΑΥ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ανάπτυξης και χαρακτηρισμού των εκλεκτικών μεμβρανών, όπως επίσης και της αξιολόγησης τους, από τις Δράσεις 1.2 και 2.2 αντίστοιχα, θα αναπτυχθεί κατάλληλο μοντέλο προσομοίωσης της λειτουργίας των μεμβρανών στις συνθήκες λειτουργίας τους. Το μοντέλο θα στοχεύει στον προσδιορισμό της συμπεριφοράς των υλικών σε δεδομένη θερμοκρασιακή και εντατική κατάσταση.